Bảo đảm chính sách ưu đãi phát triển nhà ở xã hội

          Các đại biểu Quốc hội đều tán thành ban hành Nghị quyết của Quốc hội về thí điểm về một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển nhà ở xã hội nhằm đẩy nhanh tiến độ đầu tư xây dựng các dự án nhà ở xã hội, đồng thời hoàn thành mục tiêu đã được đề ra tại Chỉ thị số 34-CT/TW ngày 24/5/2024 của Ban Bí thư về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác phát triển nhà ở xã hội trong tình hình mới.

          Đại biểu cho rằng, nhu cầu mua, thuê, thuê mua nhà ở xã hội sẽ ngày càng tăng, nhất là sau thực hiện sắp xếp các đơn vị hành chính; tán thành việc dự thảo Nghị quyết quy định mở rộng đối tượng áp dụng với cán bộ, công chức, viên chức tại những tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương được sắp xếp lại và một số đối tượng khác.  Tuy nhiên, theo đại biểu, toàn bộ các thủ tục thực hiện còn kéo dài, phức tạp; tán thành với việc giao Chính phủ quy định trình tự, thủ tục chi tiết để đảm bảo linh hoạt.

Đồng thời đề nghị, cần thiết kế thủ tục giao dự án nhà ở xã hội với một đầu mối, quy trình, bộ phận tham mưu và quy định thời gian rõ ràng. Về phương pháp xác định giá bán nhà ở xã hội, đại biểu nhận thấy, thiết kế như dự thảo Nghị quyết sẽ mất nhiều thời gian, công sức để xác định giá bán, khi phải tính toán chi phí, sau rồi lại kiểm toán lại; được cho bán trước kiểm sau với nhiều rủi ro…, đề xuất cần xác định mức giá trần để doanh nghiệp chủ động định giá bán cụ thể cho từng dự án.

Đại biểu Lã Thanh Tân (Hải Phòng) cho biết,  hiện nay rất nhiều dự án nhà ở thương mại được quyết định chủ trương đầu tư trước ngày 01/8/2024 (thời điểm Luật Nhà ở 2023 và Nghị định 100/2024 có hiệu lực thi hành) đã phải bố trí quỹ đất xây dựng nhà ở xã hội tương ứng với 20% quỹ đất ở của dự án.

Tuy nhiên, việc xây dựng nhà ở xã hội tại các quỹ đất này thực tế là không phù hợp với điều kiện của địa phương do (các quỹ đất nhà ở xã hội ở xa nơi công tác, làm việc không thuận tiện, phù hợp với các đối tượng mua được diện mua, thuê nhà ở xã hội hoặc có quy mô quá lớn) dẫn đến nếu tiếp tục triển khai xây dựng nhà ở xã hội sẽ không hiệu quả, gây lãng phí do không thu hút được đối tượng mua, thuê nhà ở xã hội.

 Trong khi đó, Luật Nhà ở 2023, Nghị định 100/2024 không quy định rõ cơ chế cho phép UBND cấp tỉnh quyết định xử lý quỹ đất nhà ở xã hội đối với các dự án này như quy định tại Điều 83 Luật Nhà ở.

Do đó, đại biểu đề nghị cần bổ sung thêm quy định này để xử lý các trường hợp nêu trên và tạo điều kiện cho UBND cấp tỉnh linh hoạt trong việc bố trí quỹ đất xây dựng nhà ở xã hội và bổ sung Quỹ nhà ở quốc gia để phát triển nhà ở xã hội tại các khu vực phù hợp khác.

Theo đại biểu Lã Thanh Tân, một số địa phương đã bố trí đủ quỹ đất xây dựng nhà ở xã hội theo chương trình phát triển nhà ở xã hội, không có nhu cầu tiếp tục bố trí quỹ đất xây dựng nhà ở xã hội, trong khi đó, nguồn lực tài chính để xây dựng nhà ở xã hội chưa có. Vì vậy, nếu tiếp tục xây dựng nhà ở xã hội tại quỹ đất do chủ đầu tư dự án nhà ở thương mại bàn giao để xây dựng nhà ở xã hội thì sẽ không hiệu quả, lãng phí. Do đó, cần có cơ chế cho UBND tỉnh được điều chỉnh các quỹ đất này thành đất xây dựng nhà ở thương mại và tổ chức đấu giá quyền sử dụng đất để bổ sung Quỹ nhà ở quốc gia.

                                                               Cấp thiết ban hành Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân

Theo đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga (Hải Dương), thực tế tình trạng lộ, lọt dữ liệu cá nhân đang diễn ra ngày càng phổ biến ngày và tinh vi. Những thông tin như số điện thoại, địa chỉ email, tài khoản ngân hàng, hồ sơ y tế… đều có thể bị thu thập, mua bán, sử dụng một cách trái phép. Hậu quả là các hành vi lừa đảo qua mạng bùng phát dù các cơ quan chức năng rất nỗ lực trong công tác tuyên truyền, đấu tranh với loại tội phạm này. Một trong những nguyên nhân là  chưa có một đạo luật riêng để điều chỉnh đồng bộ và đầy đủ về dữ liệu cá nhân.

Chính vì vậy, việc Quốc hội xem xét ban hành Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân là hết sức cấp thiết nhằm khắc phục khoảng trống pháp lý và tăng cường hiệu quả quản lý nhà nước, bảo vệ quyền con người trong không gian số và thúc đẩy phát triển kinh tế số một cách an toàn, bền vững.

          Đại biểu Trương Trọng Nghĩa (TP Hồ Chí Minh) cho rằng, bảo vệ dữ liệu cá nhân là một thành tố của một xã hội công bằng, dân chủ, văn minh về quyền con người, quyền công dân. “Giàu có mà không bảo vệ được các quyền nhân thân, quyền riêng tư thì cuộc sống cũng không an toàn và hạnh phúc. Đây là luật mới nhưng dự thảo luật được soạn thảo chặt chẽ, bao quát, phù hợp và có chất lượng cao”- đại biểu Trương Trọng Nghĩa đánh giá.

Đồng ý với dự thảo Luật đã quy định các hành vi bị nghiêm cấm, đại biểu Trương Trọng Nghĩa đề nghị cần bổ sung thêm hành vi “giả mạo dữ liệu cá nhân gây ảnh hưởng xấu, xâm phạm đến quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân” để đảm bảo bao quát hơn. Bên cạnh đó, cần quy định cấm “cản trở hoạt động bảo vệ dữ liệu cá nhân hợp pháp”, bởi theo Bộ luật Dân sự, công dân có quyền tự bảo vệ quyền dân sự của mình.

Đại biểu Trần Kim Yến (TP Hồ Chí Minh) cho rằng, ngoài các quy định về hành chính, dân sự, cần bổ sung thêm chế tài hình sự, điều chỉnh vi phạm về bảo vệ dữ liệu cá nhân, mua bán dữ liệu cá nhân, có thể bổ sung các tội danh cụ thể liên quan đến hành vi xâm phạm dữ liệu cá nhân. Theo đại biểu, trong nền kinh tế số và xã hội số hiện nay, dữ liệu cá nhân trở thành một nguồn tài nguyên hết sức quan trọng. Do đó các quy định của dự thảo Luật là cần thiết, phải cân bằng được 2 mục tiêu là bảo vệ quyền riêng tư của cá nhân và phục vụ sự phát triển kinh tế.

           Phát biểu giải trình, làm rõ một số vấn đề đại biểu Quốc hội nêu, Đại tướng Lương Tam Quang, Bộ trưởng Bộ Công an cho biết, Chính phủ sẽ nghiên cứu, tiếp thu các ý kiến xác đáng, sâu sắc dưới góc nhìn thực tiễn về bảo vệ dữ liệu cá nhân.

Bộ trưởng Bộ Công an khẳng định, việc sớm ban hành Luật bảo vệ dữ liệu cá nhân tại Việt Nam là rất cần thiết. Do vậy, Chính phủ đã đề xuất Quốc hội điều chỉnh, cho phép thông qua tại 1 kỳ họp thay vì 2 kỳ họp như dự kiến. Theo Bộ trưởng, trên thế giới đã có 150 nước ban hành Luật về bảo vệ dữ diệu cá nhân. Hiện nay trong bối cảnh chúng ta chuyển đổi số sống động, phần lớn các hoạt động về kinh tế xã hội được chuyển dịch trên không gian mạng. Dữ liệu cá nhân gắn với mỗi con người, thể hiện quyền nhân thân, quyền riêng tư càng phải đối mặt với nguy cơ bị xâm hại gia tăng, đe dọa đến vấn đề về an ninh con người.

          Bộ trưởng nhấn mạnh, mục tiêu của Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân là phải điều chỉnh được các vấn đề xâm phạm dữ liệu cá nhân đang diễn ra nhức nhối trong thực tiễn, đồng thời cũng mang tính dự báo, bao quát để quy phạm các vấn đề mới liên quan đến công nghệ đột phá của kỷ nguyên số để bảo vệ dữ liệu cá nhân toàn diện nhất.

          Báo cáo thêm về vấn đề cấm mua bán dữ liệu cá nhân mà các đại biểu quan tâm, Bộ trưởng Bộ Công an cho biết, nhận thức về bảo vệ dữ liệu cá nhân của nhiều tổ chức, doanh nghiệp, cá nhân hiện nay còn hạn chế. Tầm quan trọng của bảo vệ dữ liệu cá nhân cũng chưa được hiểu đầy đủ, tạo ra những “vùng xám” trong việc sử dụng dữ liệu cá nhân. Dữ liệu cá nhân với đặc tính là gắn liền với con người, quyền con người, quyền nhân thân, quyền riêng tư không thể coi là hàng hóa tài sản thông thường. Đây là một loại tài nguyên đặc biệt.

Do vậy, yêu cầu khai thác sử dụng phải đi đôi với bảo vệ ở mức cao nhất. Cho phép mua bán dữ liệu cá nhân là cho phép mua bán quyền con người, quyền định đoạt thông tin của người khác. Quan điểm này phù hợp với thông lệ quốc tế và quy định của các nước về bảo vệ dữ liệu cá nhân, đó là giới hạn ranh giới giữa sử dụng và định đoạt, ưu tiên phát triển nhưng phải đi đôi với bảo vệ, thiết lập các quy định, cơ chế quản lý việc sử dụng và khai thác dữ liệu cá nhân không vi phạm các nguyên tắc bảo vệ dữ liệu cá nhân.

Cũng theo Đại tướng Lương Tam Quang, thực tế qua các vụ lừa đảo về chiếm đoạt tài sản với tài sản quy mô lớn đã được triệt phá thời gian vừa qua cho thấy, yếu tố lộ, lọt mua bán dữ liệu cá nhân là nguyên nhân chính khiến tội phạm thực hiện hành vi phạm tội.

Hiện nay nhiều tổ chức thiếu quy định, chính sách quản lý chưa chặt chẽ, phân quyền xử lý dữ liệu cá nhân, dẫn đến nhân viên lấy thông tin khách hàng với tính chính xác rất cao và cập nhật theo thời gian thực để bán cho các đối tượng lừa đảo, đặc biệt trong các lĩnh vực như: tài chính, ngân hàng, viễn thông, điện lực, bảo hiểm và vận chuyển, giao hàng. Nếu không quy định việc cấm mua bán dữ liệu cá nhân như hàng hóa thông thường và có chế tài xử lý nghiêm minh, thực tiễn sẽ phát sinh rất nhiều những phương thức, thủ đoạn để hình thành “chợ đen” về dữ liệu cá nhân, gây hậu quả thiệt hại rất lớn và nỗi bất an cho người dân.

          Đại tướng Lương Tam Quang, Bộ trưởng Bộ Công an khẳng định, trên cơ sở ý kiến của các đại biểu Quốc hội tại phiên thảo luận, Chính phủ sẽ phối hợp chặt với Ủy ban Quốc phòng, An ninh và đối ngoại của Quốc hội tiếp tục chỉnh lý, hoàn thiện dự thảo Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân để trình Quốc hội xem xét, thông qua tại kỳ họp thứ 9./.

                                                                                                                        Hồng Thanh